Agenda berrikusten

COVID 19k gure agendak eta, ondorioz, ALDEEren agenda ere aldatu ditu. Berrogeialdia eta normaltasun berrirako prozesurako ezarritako gainerako murrizketak direla eta, zenbait aldaketa egin behar izan ditugu ikastaroen urteko programazioan.

Zuen informaziorako, hemen zehazten dizuegu zein den ikastaro bakoitzaren egoera:

Bertan behera gelditu dira:

  • Catalogación del libro antiguo 
  • Introducción a RDA y MARC2

Uztailaren 16ra atzeratu da:

  • Informazio eta Dokumentazio Kudeatzaileen VI. Bilkura: tokiko bildumak. GLAM erakundeek eta komunitateek tokiko memoria elkarrekin eraikitzen

Udazkenera arte atzeratu dira:

  • Fondos personales en bibliotecas: irailak 4 eta 5  
  • Oinarrizko Katalagozioa: irailak 30 eta urriak 1 eta 2 
  • Katalogazio aurreratua: azaroak 9, 10 eta 11  

2021era pasa da

  • Maker spaces liburutegietan

Mantentzen da:

  • Marketing y redes sociales en bibliotecas y archivos: irailak 18 eta 19 

Observatorio de Defensa de la Profesión e Identidad Profesional

Febrero 2020
Grupo de trabajo de Denfensa de la Profesion de FESABID

El Grupo de Trabajo de Defensa de la Profesión (GTDP) es un grupo de trabajo estable en la estructura de FESABID que trabaja las áreas de Defensa de la Profesión e Identidad Profesional dentro de la Federación. Una de sus líneas de acción es canalizar y coordinar las actividades tradicionales de defensa de profesión como son la revisión de plazas, convocatorias, ofertas de empleo y definición de los servicios.

Con el objetivo de conocer la situación real de la “Defensa de la Profesión” una de las primeras tareas que realizó el GTDP fue la redacción y publicación del informe “Mapa de situación de la Defensa de la Profesión en las Asociaciones y Colegios Profesionales”.
El informe concluye con una serie de acciones y para llevarlas a cabo se propone la creación de un “Observatorio de la Profesión”. El GTDP define una propuesta de creación de observatorio y propone la realización de un primer taller, en el cuál entre las asociaciones/colegios que deseen participar, se definirá la estructura del mismo, que una vez aprobada su creación por la Junta de FESABID, pasará a ser un organismo autónomo que velará por la defensa de la profesión.


Este primer taller presidido por Ana Bernardo, coordinadora del grupo de trabajo, se realizó el 17 de diciembre de 2019 en Madrid, y contó con la participación de 10 de las 19 asociaciones que forman parte de la Federación, entre ellas ALDEE. Participaron también dos representantes de FESABID y un representante del Cluster de empresas del sector.

Definición, organización y funciones
El observatorio quedó caracterizado como un instrumento destinado fundamentalmente a la recopilación de información relacionada con la defensa de la profesión, esto es, aquellas cuestiones que afectan a los profesionales y que tienen que ver con las convocatorias de puestos de trabajo, ofertas de empleo, funciones, reglamentos y reconocimiento de la profesión y de los servicios en que trabajamos.

Se delimitaron a su vez los objetivos:

  • Recopilar, tratar y difundir la información relacionada con la Defensa de la Profesión.
  • Promover la reflexión y el intercambio del conocimiento en la Defensa de la Profesión.

En cuanto a su encaje en la estructura de FESABID, funcionará como un órgano consultivo de la Junta.
Contará con una comisión de expertos en materia de defensa de profesión propuestos por las asociaciones. Participarán también en esta comisión 2 miembros del GTDP.
La comisión de expertos se encargará de las labores técnicas de recopilación y gestión de información, elaboración y seguimiento de propuestas y redacción de informes. Realizará además tareas de difusión, y podrá proponer la realización de actividades formativas destinadas a dotar de recursos a las asociaciones, especialmente desde el punto de vista jurídico.
El observatorio contará además con un mínimo de 10 vocales, representando a las asociaciones interesadas en participar.

Constitución y puesta en marcha
El taller concluyó con el compromiso de poner en marcha el observatorio en la primera mitad de 2020.
La junta de FESABID, el GTDP y las asociaciones se comprometieron a realizar diferentes acciones encaminadas a completar la constitución del observatorio y el inicio de la fase piloto.
Durante esta primera fase se iniciará la recolección y análisis de la información: los vocales designados irán compartiendo información para construir un repositorio común y la comisión de expertos elaborará un informe que elevará a la junta.

Diru kontuak

Diru-laguntzak eta bazkideen kuotak

2020an berrikuntza azpimarragarria izan dugu ALDEEren diru-sarreretan, Eusko Jaurlaritzak bikoiztu egin baitu elkarteari emandako diru-laguntza, formakuntzaren inguruko ekimenetarako 40.000 €-ko laguntza onartuta (2020ko martxoaren 24ko agindua, Kultura eta Hezkuntza Politikako sailburuarena). Apirilean jaso genuen lehen zatia (30.000 €). Urtarrilean, bestalde, 2019ko diru-laguntzaren bigarren zatia jaso genuen (5.000 €).

Gipuzkoako Foru Aldundiari dagokionez, oraindik ez dugu 2019ko diru-laguntzaren bigarren zatia jaso; datozen egunetan jasotzea espero dugu. Ekainaren hasieran, bestalde, 2020ko diru-laguntzaren eskaria egin dugu, eta erantzunaren zain gaude.

Maiatzean, azkenik, bazkideen kuoten kobraketa-kanpaina jarri genuen abian. 

Recomendaciones y reflexiones para la fase II

Desde ALDEE se redactó el documento Recomendaciones y reflexiones para la fase II, con la intención de condensar las propuestas surgidas desde diferentes instituciones en torno a las medidas a implantar para la reapertura de los servicios tras el confinamiento.

El abrupto cierre de marzo nos dejó sin paredes pero no por ello dejamos de ofrecer nuestros servicios, tratando de emular en el plano virtual los que ofrecíamos de manera física. A su vez, el parón nos brindó, como nunca, un tiempo inesperado para abordar tareas internas, reflexionar sobre nuestras potencialidades-carencias y afrontar la vuelta de una forma organizada.

Volver a prestar los servicios de forma física y garantizando la seguridad supuso cambiar muchas pequeñas y grandes cosas de procesos, que, a fuerza del paso del tiempo creíamos firmes e inmutables. La idea de Recomendaciones y reflexiones para la fase II fue, precisamente, ayudar a los asociados en la adaptación a estos cambios, seleccionando de las propuestas nacionales e internacionales aquellas que, por cuestiones legales y culturales, nos parecieron más adecuadas a nuestra realidad.

En esta lectura comprobamos las considerables diferencias en las regulaciones adoptadas por los diferentes países. Si bien en todos se concedía una importancia fundamental a mantener la distancia de seguridad y las medidas de higiene, la cuarentena de los documentos fue uno de los puntos más discutibles, con países en los que no se aplicaba(1) hasta, nuestro caso, con restricciones de catorce días mínimo (diez para los documentos de archivo). Sin duda las investigaciones específicas que están llevando a cabo OCLC junto con otros colaboradores en el Proyecto REALM(2), ayudarán a definir con mayor precisión el tiempo mínimo imprescindible para conciliar seguridad y optimización de recursos y, de los resultados puede depender el restablecimiento de algunos de los servicios hoy interrumpidos. 

  1. Official guidelines for reopening of the Danish libraries
  2. REALM project
  3. Resultados de la prueba de la ronda 1 del proyecto REALM

Agertoki berrietara atxikitzen

Covid-19 pandemiak eragindako krisiaren ondorioz, agertoki berri bat planteatzen da, estrategiak eta beharrak berehala aldatuz. Horien artean, elkarteko eragileen arteko komunikazioaren garrantzia nabarmentzen da. Horregatik, funtsezkoa izan da Webex bezalako komunikazio-tresna berri bat eskuratzea, batzordearen bilerei erantzuteko eta urteko batzarra egingo dela ziurtatzeko. Epe luzerako beste aukera batzuk eskaintzen dizkigu, batetik, batzordearen eta haren bileren sakabanatze geografikoaren arazoa erraztuz, eta, bestetik, etorkizunean online prestakuntza-modulu bat erabiltzeko aukera emanez.

Cisco Webexek hainbat plan eskaintzen ditu plataformaren kalitatea eta errendimendua erakunde bakoitzaren helburuetara egokitzen dela ziurtatzeko. Tresnaren oinarrizko ezaugarriak hiru multzo handitan banatzen dira, eta horiek konexioa, komunikazioa eta lankidetza babesten dituzte. 

Zerbitzu hauek eskaintzeko diseinatua, kalitate handiko bideokonferentziak, hodei-deiak, barne eta taldeko lankidetza taldeko mezularitzarekin, artxibo eta pantailen erabilera partekatua, norabide biko arbela, lineako prestakuntzaren kudeaketa, ekitaldiak eta mintegiak, besteak beste. Hau dena, edozein gailutan deskargatzeko malgutasunarekin. 

Patxi Etxeberria Mendia

Urtetan ALDEEko bazkide eta presidente ere izandako, eta egun Gipuzkoako Foru Aldunduko Administrazio Agiritegiko atal burua denari elkarrizketa.

– Nola hasi zinen zu elkarteko batzordean, proiektu bat zeneukan, helburu batzuk lortu nahi zenituen? Garai hartan lanbide honetan jende gutxi ibiltzen ginen, kanpoko pertsonen estima lortzeko zerbait egin behar genuela pentsatzen genuen eta horregatik sartu ginen.

– Nolako laguntza/lankidetza aurkitu/izan zenuen? Zer botatzen zenuen faltan? Dena botatzen nuen faltan, baina ilusioa eta gauzak egiteko gogoak nahiko izaten ziren aurrera joateko. Jende asko ez ginen, baina lankidetza nabarmena zen eta pozik ibiltzen ginen.

– Zer azpimarratuko zenuke batzordekide/presidente izan zinen garaitik? Jarduerak, dinamika, finantziazioa… Batez ere dinamika, gehien bat formazio arloan. Gehienak autodidaktak ginen eta hori une askotan segurtasun ezan bihurtzen zen. Pixkanaka gure burua prestatzen joan ginen eta, azkenean, lan munduan gure burua aditu bezala aurkeztea normala bilakatu zen.

– Nola gogoratzen duzu Bilbon antolatu zen FESABIDen kongresua? Nerbioak eta beldurra, kongresua antolatzeko ardura hartu genuen eta kongresua bukatu arte nerbioak ziren nagusi. Bukaeran lasaitasuna eta bakea, ahal genuena egin genuen, eta kongresua nahiko polita suertatu zen.

– Zer suposatu zuen zuretzat elkarteko batzordekide izateak? Eraginik izan du zure lanbidearen jardueran? Pertsonalki? Ekarpena pertsonala izan zen. Nere burua, profesionalki, hobeto ikusten nuen eta erlazio sare batean sartuta nengoen eta lanerako oso ondo zetorren, nire bizitza profesionalean ia beti bakarrik egin baitut lan. Azkeneko 10 urtetan beste teknikari bat egon da nirekin lanean.

– Gure belaunaldia jubilatzear dago, datozen bost-hamar urtetan gehienok jubilatzen joango gara. Besteak beste, guri egokitu zitzaigun eskuz egindako lanetik teknologien erabilerarako transizioa egitea. Zein pentsatzen duzu izan dela guk egindako ekarpena, ekarpenik egin badugu, gure bizitza/prozesu laboralean? Aldaketa hori egitea tokatu zaigu eta bidean beti ikasten egon behar izan dugu. Horrez gain gure lanbidea gizartean kokatu izan dugu, administrazioan eta enpresa handitan gure lana beharrezkoa dela jakinaraztea eta pertsona arruntak garela gizartean ikusaraztea, ez gara “ratón de biblioteca” edo “esos que escarban entre los papeles viejos”.

– Ausartuko zinateke, egokia iruditzen zaizu alboraketa bat egitea jubilatzear gauden profesionalak datorren lanbideko kide gazteekin, urte hauetan lanean hasten direnekin? Zer esango zenuke?   Nik gauzak nahiko garbi dauzket, gure garaia amaitzear dago, eguneroko lanean ez gara ibiliko, baina horrek ez du esan nahi ez garela egongo. Erreleboa iritsi da, profesional askoz prestatutakoekin, gure laguntza edo gure kontseilua nahi edo behar badute han egongo gara, laguntzeko ilusioarekin.

– Informazioaren kudeaketa: Artxiboko lana, liburutegikoa, dokumentalistena. Euskadin formakuntza arautuaren barruan ezartzea, zer irudituko litzaizuke? Ideia/aholkuren bat horren inguruan? Euskadi mailan zerbait egon behar duela garbi dago, baina hori aurrera eraman behar dutenek (Eusko Jaurlaritzak, Unibertsitateak, etab.) ematen du ez dutela hain beharrezkoa ikusten eta oraindik ezer gabe gaude. Nik beti pentsatu dut formazio orokor bat eduki behar dugula eta gero trebaketa berezi eta egoki bat, Unibertsitate mailako master edo aditu titulua.

– Profesionalen etorkizun hurbilari begira: funtzionaritza, enpresa pribatuak, free lanceak… Elkarteak zertan lagun dezake, zure ustez, gure lanbidearen/lankideen sustaketan? Beti pentsatu dut Elkarteren lana  bide hauetatik joan behar zuela – formazioa – profesional duintasuna – profesionales arteko erlazio-sarea

– Elkartea elkargo profesional bihurtzeko aukerak, ibilbideak… Zer esango zenuke honi buruz? Ez dut hain garbi ikusten, juridikoki zer ondorioak izango dituen aldaketa ondo aztertu behar da eta horren arabera erabakia hartu.

Fernando Juárez Urquijo

2020ko asanblada

Elisabet Mas, urteetan ALDEEko batzarkide

Yanirak eskatu zidan aurtengo asanbladaren berri labur bat egitea boletinean argitaratzeko. Garai batean nere kontura prestatzen nituen, inork eskatu gabe. Enbidia ematen dit bere energiak. Gaztetasunagatik izango da, baina denak zirikatzen gaitu martxan jartzeko eta bere ardurei dagokionez, guztietara iristeko denbora ematen dio, kontutan izanik eten gabe oposaketak prestatzen ari dela. Pentsatzen dut bilatzen ari den lan egonkortasuna laster aurkituko duela.

Asanbladak aurkezpen mota berria estrenatu zuen ekainaren hogeian koronabirusaren pandemiak eraginda. Konfinatuta geundenean bilera telematikoetan entrenatu baginen ere, errespetu pixkat ematen zigun hogeita hamar lagunetik gora bilduko zuen asanbladak. Berme handiko plataforma eskuratu eta entsegua egin genuen bi egun lehenago. Dena prest utzi genuen larunbaterako eta eskerrak B planen bat atonduta geneukana, zeren praktikan jarri behar izan genuen. Teknologiak ez dira ehuneko ehun fidagarriak eta momenturik desegokienetan kale egin dezakete.

Pozgarria zen aspaldiko kideak ikustea etxetik mugitu gabe, irudi txiki batean bazen ere. Bat edo beste arbol artean asanblada jarraitzen ari zela antzeman nuela uste dut. Ziur nago denok faltan bota genuela muxu eta besarkadak emateko ohiko aukera. Feriak, asanbladak, jardunaldiak… izaten dira ezagunak eta lagunak agurtzeko paradak. Mirenek zioen batzordean egoteak ikasteko aukera ematen duela, baina baita “kolegak” ezagutzeko eta lagunak egiteko ere, hainbat gatazkatan ukondoz ukondo aritzen garelako.

Ikasteari dagokionez, nik batzordean hasi berria nintzenean, “mapak” osatzen aritzen nintzen, Fernandok aipatzen zituen modukoak: profesional bakoitza nor zen eta non egiten zuen lan. Eta horren osagaia: zenbat erakunde zeuden eta nor zen bertan lanean ziharzuena. Geroztik harremanak, beraien artean eta elkartearekiko. Ordura arte lanbidea lantokiko ikuspuntutik ikusten nuen, baina elkarteak ikuspegia asko zabaltzen du. Bestetik, FESABIDekin nolabaiteko harremana izateko aukera sor daiteke, eta orduan ikuspuntua zabalago izateaz gain, elkartea bihur daiteke helburu. Tailer eta kongresuetan elkarte desberdinetako kideekin lan egiteko eta konpartitzeko beta izaten da eta lortu daitezkeen ekarpenak benetan interesgarriak suertatu daitezke.

Azken urteetan asanbladarako martxoa aldera biltzen ari ginen. Aurten ezinezkoa izan da eta 2019 dagoeneko urruti geratzen dela dirudi. Garai hartarako web orrialdea oraindik ez zegoen prest eta asanbladarako aurkezteko konpromezua zegoenez, pixkat atzeratzea erabaki genuen. Gero konfinamendua, telelana eta egokitzapen guztiak gainditu egin behar izan ditugu, ospatu zen eguna arte.

19a trantsizio urtea izan zen. Batzordean hainbat urte zeramaten batzordekideek alde egin zuten eta berriak sartu ziren. Egia da Fernando aurretik Zuzendaritza batzordeko bileretara etortzen hasia zela FESABIDen ALDEEren ordezkaria zelako eta horrek balio izan zion dinamika bereganatzen joateko. Formula egokia dela egiaztatu da eta aurten kide berriak gonbidatu ditugu azken bileretara asmo horretan. Jarduera nahiko definituta dator aurretik; prozedura ardurak hartzean datza eta aurrera. Inmak, jerenteak, azpiegitura ornitzen, ohizko lanak aurrera ateratzen ditu eta modu honetan elkartea bizirik mantentzen da.

Batzordekide berriek koordinatzeko modua lortu dutenean estilo berria ekarri dute elkartera. Norberaren aurkezpena egiteko bideoa ekoiztea izan da horren erakusle bat, baina pixkanaka elkarteari nortasun berri bat inprimatzen ari dira, aurretik zetozen zenbait hildotan oinarrituta, baina norabide berriak urratuz baita ere. Egokia da elkarteak bultzada eta aire berriak jasotzea. Batzutan zutabeak balore batzuk izango dituzte oinarri sendoagoa eta bestetan diferente batzuk. Batzordekide bakoitza oroituko da bere garaian jorratutako gaietaz, ibilbidearen zailtasunetaz, izandako bidelagunetaz… eta gure ekarpenak bertan geratzen dira. Fernandok gogora ekarri zuen lehendik emandako urratsak eman ez balira, orain ez litzatekeela posible izango esparru berriak jorratzea.

Ea normaltasun berrira aguro egokitzen garen eta ea datorren urtean ze berri dauden asanbladan kontatzeko.

Elisabet Mas

El personal de las bibliotecas de la red: una fotografía en blanco y negro, con demasiados grises

Las 286 bibliotecas que forman parte de la Red de Lectura Pública de Euskadi están repartidas en un total de 200 municipios. Con esta dispersión geográfica, es muy difícil que las bibliotecarias y bibliotecarios estén al tanto de lo que acontece a sus compañeros. Aún así, muchas de ellas coinciden en eventos como cursos y jornadas donde comparten sus inquietudes, preocupaciones…

Un tema recurrente en estos encuentros es el de su situación profesional. La casuística es variada: bibliotecas unipersonales regidas por “auxiliares de biblioteca” del grupo C, jornadas laborales insuficientes para llevar a cabo todas las tareas encomendadas, responsables con personal a su cargo estando ambos en la misma categoría, personal subcontratado en condiciones precarias…

Lamentablemente, las estadísticas que los servicios bibliotecarios presentan anualmente al Gobierno Vasco o al INE recogen de forma muy somera toda la información sobre el personal. Este apartado se limita prácticamente a preguntar por el número de personas que trabajan en la biblioteca y a su jornada laboral. Pero, ¿sabemos si hablamos de personal contratado por la administración o por una empresa? ¿En qué condiciones se encuentra o qué convenio se le aplica? Y en el caso de la administración, ¿está enmarcado en la categoría que le corresponde? ¿Sabemos si ese personal o su jornada resultan suficientes para realizar todas las funciones propias de la biblioteca? En más, ¿sabemos qué funciones realizan?

Ante esta situación y con el Consejo Asesor de Bibliotecas en marcha (que pretendemos se ponga a trabajar por el reglamento del personal mencionado en la Ley de Bibliotecas de Euskadi), vimos necesario recopilar toda esta información para poder tener una fotografía actual de la situación del personal de la red. Tras un primer envío masivo, fueron pocas las bibliotecarias y bibliotecarios que contestaron el cuestionario. Necesitamos más información para que la fotografía sea fiel a la realidad. Por eso, antes de empezar a trabajar con los datos vamos a poner en marcha una segunda campaña de recogida de información en la que animaremos a las bibliotecarias que faltan a contestar el cuestionario.

Esperamos que funcione y poder ponernos a trabajar con los datos lo antes posible.

Bazkideen proposamenak aztertzen

Ekainak 20an ospatu genuen asanbladan hainbat bazkide izan genituen gure artean. Hauetako batek, proposamen bat luzatu dio batzordeari. Hemen gaiarekin lotutako hausnarketa:

“Ikerketaren eta biblioteka espezializatuen eremuan unitate dokumentala ez da jadanik liburua, baizik eta artikulua (aldizkarietako edo liburu konpilatuetako artikulua edo liburuetako kapitulua). Artikuluak eta liburuen kapitulu digitalak dira biblioteka espezializatuetan gehien mugitzen ditugun dokumentuak, bibliotekatik bibliotekara eta bibliotekatik erabiltzailearengana. Digitalak izanik, arin eta azkar mugitzen ditugu epostaz. Baina, zer gertatzen da? Estatu mailan REBIUNeko sarean parte hartzen dugunok geure artikuluak eskaini eta behar ditugunak azkar eskuratzen ditugu, aparteko arazorik gabe, nagusiki sare horrek aldez aurreko protokolo bat finkatuta daukalako. Berdin gertatzen da mundu mailan OCLCren WorldCat-ILL zerbitzuaren bidez. Beraz, estatu eta mundu mailako dokumentuak eskuratzea eta zeureak mundu osoari eskaintzea oso erraza den bitartean (bide batzuk finkatuta daudelako, noski!), gure erkidegoko biblioteketan egon daitezkeen artikuluak eskuratzeko zailtasun handiak sortzen dira, ez baitago inolako protokolorik antolatuta, ezta maila horretan elkarlanean aritzeko adostasunik.
LAM zerbitzuaren paraleloa litzatekeen artikulu digitalen zerbitzua (ADZ) antolatzea falta zaigu eta ALDEE iruditzen zait izan daitekeela horrelako ekimen baten sustatzaile egokia (besteon laguntzarekin, noski!).”

Oso proposamen interesgarria da honakoa dudarik gabe. Horregatik, irailetik aurrera gaiari helduko diogu. Mila esker bazkide honi, bere grinak helaraztearren.

Beste norbait halako ideia edo proposamenik izango balu, mesedez, helarazi batzoldera eta ikusiko dugu aurre nola egin.